Điện áp dây và điện áp pha là 2 khái niệm phổ biến trong hệ thống điện. Nắm rõ u dây u pha là gì, sự khác nhau và mối liên hệ giữa điện áp dây và điện áp pha không chỉ giúp chúng ta thiết kế và quản lý hệ thống điện một cách hiệu quả, mà còn bảo đảm an toàn khi sử dụng. Bài viết dưới đây, Huỳnh Lai Electric sẽ đi sâu vào khái niệm, điểm khác biệt và công thức tính toán điện áp dây cũng như điện áp pha.
1. U dây u pha là gì?
1.1. Điện áp dây/u dây là gì?
Điện áp dây được hiểu là sự chênh lệch điện thế giữa 2 vị trí: một nơi có điện áp cao và một nơi có điện áp thấp. Nói đơn giản, điện áp dây là hiệu điện thế giữa dây pha A và dây pha B, hoặc giữa dây pha A và dây pha C, hoặc thậm chí giữa dây pha B và dây pha C.
Theo công thức tính dòng điện hình sin:
Ud = √3. Up
Chúng ta có thể thực hiện các phép đo như sau:
Đo điện áp giữa pha A và pha B sẽ cho kết quả là 380V. Đo điện áp giữa pha A và pha C cũng cho ra kết quả là 380V. Đo điện áp giữa pha B và pha C cũng sẽ có kết quả là 380V.

Xem thêm: Điện áp 220V là gì? Tại sao được sử dụng phổ biến tại Việt Nam
1.2. Điện áp pha/u pha là gì?
Điện áp pha (U pha) là hiệu điện thế đo được giữa dây pha và dây trung tính trong một hệ thống điện ba pha. Nó đơn giản là điện áp đo được trên một dây cụ thể tức là hiệu điện thế giữa hai đầu của dây đó.
Ví dụ, nếu điện áp của hệ thống gia đình là 220V, thì điện áp trên một dây pha cụ thể cũng sẽ là 220V.
Sau đây là mô tả chi tiết hơn về điện áp pha:
- U pha là điện áp giữa dây pha A và dây trung tính N.
- U pha cũng có thể là điện áp giữa dây pha B và dây trung tính N, cũng như giữa dây pha C và dây trung tính N.
Khi đo điện áp pha:
- Khi đo giữa dây pha A và dây trung tính N, ta thu được U Pha là 220VAC.
- Khi đo giữa dây pha B và dây trung tính N, ta cũng thu được U Pha là 220VAC.
- Khi đo giữa dây pha C và dây trung tính N, U Pha cũng tiếp tục là 220VAC.
2. Phân biệt u dây và u pha
Để phân biệt giữa điện áp pha và điện áp dây, ta có thể hiểu thông qua hai khái niệm u dây và u pha.
- U dây là điện áp tại dây đó
- U pha là mức điện áp giữa hai dây pha
Cả hai loại điện áp này đều là yếu tố quan trọng trong hệ thống điện 3 pha ở lĩnh vực công nghiệp, bảo đảm rằng việc lắp đặt và điều chỉnh điện áp đúng cách với dây dẫn và thiết bị điện được thực hiện. Điều này hỗ trợ cho hệ thống điện hoạt động ổn định và hiệu quả.
Ngược lại, hệ thống điện dân dụng chủ yếu sử dụng điện 1 pha với mức điện áp của dây pha thường dao động từ 170V đến 220V. Trong trường hợp này, điện áp của dây trung tính thường được quy định là 0.
Tham khảo: Những thông tin bạn cần biết về dòng điện xoay chiều
3. Công thức tính điện áp dây và điện áp pha
Tính điện áp pha và điện áp dây là quá trình xác định điện áp giữa hai điểm A và B trong mạch điện, ký hiệu là UAB. Công thức tính được xác định như sau:
UAB = VA – VB
VA và VB là điện áp tại điểm A và B so với điểm nối đất hoặc điểm mát. Công thức để tính dòng điện xoay chiều 3 pha là:
I = P/(√3 x U x cos phi x hiệu suất)
Trong đó:
- I: dòng điện
- P: công suất
- U: điện áp (thường là 380V)
- Cos phi: hệ số công suất
- Hiệu suất: hiệu suất của thiết bị sử dụng điện
4. Ứng dụng thực tiễn
Điện áp dây và điện áp pha được ứng dụng trong thực tiễn như sau:
- Trong hệ thống phân phối điện:
+ Điện áp pha: Được sử dụng để đo và kiểm soát hệ thống điện.
+ Điện áp dây: Thường được áp dụng để cung cấp năng lượng cho các thiết bị và máy móc trong công nghiệp.
- Trạm biến áp:
+ Điện áp pha: Sử dụng để đo và kiểm soát điện áp tại các trạm biến áp, nơi năng lượng được chuyển từ hệ thống truyền tải xuống hệ thống phân phối.
+ Điện áp dây: Cũng dùng để cung cấp năng lượng cho các thiết bị và máy móc trong trạm biến áp.

Điện áp dây và điện áp pha ứng dụng trong trạm biến áp
- Hệ thống truyền tải điện:
+ Điện áp pha: Dùng để đo và kiểm soát điện áp tại các trạm truyền tải, nơi năng lượng được chuyển từ nhà máy điện tới điểm sử dụng.
+ Điện áp dây: Được sử dụng trong quá trình chuyển giao năng lượng từ nhà
Xem ngay: Điện áp là gì? Công thức đo điện áp
Hy vọng những thông tin mà Huỳnh Lai vừa chia sẻ đã giúp bạn đã nắm rõ u dây và u pha là gì. Điện áp dây và điện áp pha rất quan trọng trong hệ thống điện. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa chúng giúp đảm bảo cho việc thiết kế các hệ thống điện hiệu quả, tối ưu hóa hiệu suất hoạt động và an toàn.

