Cầu chì là một phần không thể thiếu trong các mạch điện giúp bảo vệ mạch điện khỏi quá tải, ngắn mạch và sự cố khác. Việc sử dụng cầu chì giúp ngăn chặn nguy cơ cháy nổ do quá tải hoặc chập mạch. Hãy tìm hiểu cùng Huỳnh Lai, cầu chì ống là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động ra sao nhé!
Cầu chì ống là gì?
Cầu chì ống còn được biết đến với tên gọi khác là cầu chì sứ, là một thiết bị bảo vệ ngắn mạch thường được dùng trong các tủ lạnh công nghiệp. Cầu chì ống thường được đặt trong hộp bảo vệ cầu chì, có thể chịu được dòng điện từ 1A đến 1000A và điện áp từ 125V đến 1000V.
Có thể bạn quan tâm: Cầu Dao Là Gì? Kiến Thức Về Cầu Dao Có Thể Bạn “Thừa” Biết
Cấu tạo cầu chì ống
Cầu chì ống là một loại thiết bị bảo vệ quá dòng được sử dụng trong hệ thống điện. Cấu tạo của cầu chì ống bao gồm các thành phần sau:
- Ống bảo vệ: Là phần quan trọng nhất của cầu chì ống, thường là một ống nhỏ được làm từ chất liệu chì. Ống bảo vệ có khả năng chịu được dòng điện cao và nhanh chóng tan chảy khi có quá dòng điện, gây ngắt mạch và ngắt điện.
- Hai đầu nối: Cầu chì ống có hai đầu nối để kết nối với mạch điện. Đầu nối thường là loại ren hoặc đuôi chuột, tùy thuộc vào loại cầu chì và yêu cầu của mạch điện cụ thể.
- Chất đổ: Bên trong ống, cầu chì ống thường chứa một chất đổ như nhựa epoxy hoặc sáp đặc, dùng để cách điện và bảo vệ ống chì khỏi oxi hóa hoặc hỏng do môi trường xung quanh.
- Điều chỉnh dòng điện: Nếu cần, cầu chì ống có thể được điều chỉnh dòng điện bảo vệ bằng cách thay đổi đường kính ống chì hoặc số lượng ống chì trong cầu chì. Điều này yêu cầu cầu chì ống phải có cơ chế hoạt động linh hoạt để điều chỉnh dòng điện bảo vệ.
- Vỏ bọc: Để bảo vệ các thành phần bên trong và đảm bảo an toàn cho hệ thống điện, cầu chì ống thường được đặt trong vỏ bọc bảo vệ. Vỏ bọc thường được làm từ nhựa hoặc các vật liệu cách điện khác.
Nguyên lý hoạt động
Cầu chì sứ hoạt động theo nguyên lý ruột dẫn sẽ tan chảy khi có sự cố quá tải hoặc ngắn mạch xảy ra. Ruột dẫn thường được làm từ dây mỏng hoặc dải hợp kim kim loại ở giữa. Hai bên của ruột dẫn có hai nắp kim loại được sử dụng để kết nối vào mạch điện. Khi nhiệt độ vượt quá mức quy định, dây sẽ tan chảy tạo thành một mạch mở ngăn không cho dòng điện đi qua. Điều này giúp ngắt nguồn điện để bảo vệ thiết bị và người sử dụng an toàn.
Xem thêm: Nguyên Nhân Cháy Cầu Chí Và Cách Khắc Phục Hiệu Quả Tại Nhà
Phân loại cầu chì ống
Cầu chì ống có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, dưới đây là một số cách phân loại chính:
- Theo công suất: Có cầu chì ống được phân loại từ công suất nhỏ đến lớn, từ vài trăm mili-ampe đến hàng nghìn ampe.
- Theo điện áp định mức: Có cầu chì ống được phân loại theo điện áp định mức từ vài chục đến vài trăm kV.
- Theo loại cầu chì: Bao gồm các loại cầu chì ống như cầu chì đường dây trung áp, cầu chì đường dây cao áp, cầu chì cho máy biến áp, cầu chì cho máy phát điện,…
- Theo tiêu chuẩn kỹ thuật: Cầu chì ống được phân loại theo các tiêu chuẩn khác nhau như tiêu chuẩn IEC, tiêu chuẩn ANSI,…
- Theo loại ferrule: Ferrule là một phần quan trọng trong cấu tạo của cầu chì ống. Có nhiều loại ferrule như ferrule đồng thau, ferrule nhôm, ferrule hợp kim,…
- Theo loại bảo vệ: Cầu chì ống có thể được phân loại theo loại bảo vệ, ví dụ như cầu chì bảo vệ quá tải, cầu chì bảo vệ ngắn mạch,…
Mỗi loại cầu chì ống sẽ có những đặc tính và ứng dụng riêng biệt.
Ưu nhược điểm cầu chì ống
Ưu điểm
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại cầu chì khác nhau nhưng cầu chì ống vẫn được ưa chuộng với những ưu điểm sau:
- Bảo vệ thiết bị: Cầu chì ống giúp bảo vệ động cơ, máy móc và hệ thống dây cáp khỏi tình huống quá tải và ngắn mạch.
- Giá thành hợp lý: So với các loại cầu chì khác, cầu chì ống có giá thành thấp hơn, phổ biến với người dùng.
- Đáp ứng nhanh chóng: Cầu chì ống có khả năng đáp ứng nhanh khi xảy ra tình huống quá tải hoặc ngắn mạch, ngăn chặn vấn đề tiềm ẩn và giảm thiểu thiệt hại.
- Dễ thay thế: Quá trình thay thế và lắp đặt cầu chì ống dễ dàng, không gây khó khăn.
Nhược điểm
Ngoài những lợi ích, cầu chì ống cũng có nhược điểm như sau:
- Độ tin cậy hạn chế: Cầu chì ống có thể gặp vấn đề về độ tin cậy trong việc phát hiện và xử lý các tình huống quá tải hoặc ngắn mạch.
- Độ chính xác không cao: Thiết kế của cầu chì ống không đảm bảo độ chính xác cao trong việc bảo vệ thiết bị. Thường xảy ra trường hợp chậm trong việc ngắt mạch, có thể gây thiệt hại cho thiết bị hoặc hệ thống.
- Không thể điều chỉnh: Không thể điều chỉnh để thay đổi ngưỡng bảo vệ nên không phù hợp với các ứng dụng cần tính bảo vệ cá nhân.
- Môi trường: Trong cầu chì ống có chất độc hại như chì, do đó việc thay thế hoặc vận hành cần tuân thủ đúng theo quy định.
Xem thêm: Aptomat Là Gì? Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động Của Aptomat
Lưu ý khi sử dụng cầu chì ống
Để quá trình sử dụng cầu chì ống trở nên an toàn và đáng tin cậy hơn, dưới đây là một số điều cần lưu ý khi sử dụng:
- Lựa chọn loại cầu chì ống phù hợp với thông số của hệ thống điện như dòng định mức, điện áp, tần số.
- Sử dụng bảo vệ bổ sung: Cân nhắc sử dụng các thiết bị bảo vệ như MCCB, ACB để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
- Đặt đúng vị trí: Đặt cầu chì ống đúng vị trí giúp nó hoạt động hiệu quả và nhanh chóng.
- Theo dõi dòng tải: Đảm bảo theo dõi dòng tải để tránh tình trạng quá tải cho cầu chì ống.
- Kiểm tra định kỳ: Thực hiện kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm hư hỏng và thay thế kịp thời.
- An toàn khi thay thế: Luôn tắt nguồn điện trước khi thay thế cầu chì ống và đảm bảo sử dụng đầy đủ trang thiết bị bảo hộ như găng tay và kính bảo hộ.
- Xử lý cầu chì cũ: Chất chì trong cầu chì ống có thể gây hại cho môi trường, vì vậy cần xử lý cẩn thận theo quy định.
Qua bài viết trên, Huỳnh Lai đã trình bày chi tiết về cầu chì ống, hay còn được biết đến là cầu chì sứ. Hy vọng rằng Huỳnh Lai có thể mang đến nhiều kiến thức về điện tử cho các bạn và giúp họ hiểu rõ hơn về cách sử dụng và ứng dụng của linh kiện điện tử này.
