MCB là một thiết bị quen thuộc trong đời sống, là thiết bị thay thế cho những sản phẩm cầu chì cũ. Nó được sử dụng để bảo vệ mạch điện khi quá tải hoặc ngắn mạch. Vậy thiết bị MCB là gì? Chúng hoạt động như thế nào? Hãy cùng Huỳnh Lai Electric tìm hiểu về MCB ngay nhé!
MCB là gì?
MCB là từ viết tắt của Miniature Circuit Breaker, là cầu dao tự động dạng tép. Nó đóng vai trò chính trong việc bảo vệ hệ thống điện và các thiết bị khi bị quá tải hoặc ngắn mạch. Cấu tạo của MCB gồm tiếp điểm, cơ cấu truyền động cắt MCB, hộp dập hồ quang và móc bảo vệ.
MCB là gì?
MCB được thiết kế với lớp vỏ bọc bằng nhựa cách điện và cách nhiệt, khả năng chống va đập tốt. Trong trường hợp ngắn mạch, thiết bị sẽ hoạt động trong khoảng dưới 1,5ms. Đối với trường hợp quá tải, MCB hoạt động từ 2s đến 2p, thời lượng này còn phụ thuộc vào mức độ dòng điện.
Nguyên lý hoạt động của MCB
Thiết bị MCB dễ sử dụng và thường được thay thế chứ không được sửa chữa khi hư hỏng. Có 2 loại cơ chế chuyến đi chính: Một kim loại Bi cung cấp bảo vệ chống lại dòng quá tải và 1 nam châm điện cung cấp bảo vệ ngăn cản dòng điện ngắn mạch.
Đối với trường hợp quá tải hoặc quá dòng: Khi dòng chảy quá dòng liên tục chạy qua MCB, nó sẽ làm ảnh hưởng đến dải lưỡng kim nóng lên. Từ đó, làm dải lưỡng kim lệch hướng bằng cách uốn cong. Sự lệch hướng này sẽ giải phóng 1 chốt cơ học gắn với cơ chế hoạt động. Điều này dẫn đến các tiếp điểm ngắn mạch thu nhỏ được mở ra và MCB bị tắt.
Sau khi MCB tắt, nếu bạn muốn khởi động lại dòng điện thì có thể bật thủ công MCB. Cơ chế hoạt động này giúp bảo vệ các thiết bị và mạch điện khi phát sinh quá dòng, quá tải.
Đối với trường hợp ngắn mạch: Nếu dòng điện tăng một cách đột ngột, nó sẽ gây ra sự dịch chuyển điện cơ của pít tông. Điều này có liên quan đến cuộn dây bị vấp hoặc điện từ. Khi pít tông tấn công đòn bẩy sẽ giải phóng cơ chế chốt.
Nguyên lý hoạt động của MCB là gì?
Ứng dụng của MCB là gì?
>>> Tham khảo thêm: Tìm Hiểu Về Thiết Bị Đóng Cắt Mạch Điện
Với công dụng hữu ích và vượt trội trên, MCB được sử dụng phổ biến trong đời sống. MCB được sử dụng rộng rãi trong các công trình công nghiệp và dân dụng. Đặc biệt, nó được lắp đặt trong hệ thống điện gia đình và các công trình lớn như trung tâm thương mại, khách sạn, nhà hàng và căn hộ chung cư, góp phần bảo vệ an toàn cho con người.
Phân loại MCB
MCB được chia nhiều loại khác nhau dựa trên 2 yếu tố: số pha, đường cong đặc tính.
Phân loại theo số pha (P)
- MCB 1P: MCB 1P là loại thiết bị đóng cắt bảo vệ một dây pha trong mạch điện. MCB 1P thường được sử dụng trong lưới điện 1 pha. Nó bảo vệ pha nóng trong các tủ điện, bảo vệ line cho chiếu sáng hoặc ổ cắm,…
- MCB 2P: MCB 2P hay còn gọi là MCB 2 cực (1pha – 2 cực), là loại thiết bị đóng cắt bảo vệ 2 dây trong mạch điện. MCB 2 cực thường được sử dụng trong lưới điện 1 pha với mục đích bảo vệ dây pha (nóng hay L) và dây trung tính (N).
- MCB 3P: MCB 3P, là thiết bị đóng cắt bảo vệ 3 dây pha trong mạch điện. MCB 3 cực thường được dùng trong lưới điện 3 pha để bảo vệ pha L1, L2, L3.
- MCB 4P: Thiết bị còn được gọi với tên khác là MCB 3 pha – 4 cực. Là thiết bị đóng cắt bảo vệ 4 dây trong mạch điện, gồm: 3 dây pha – 1 trung tính. MCB 4P được sử dụng trong lưới điện 3 pha để bảo vệ 3 dây pha (L1, L2, L3) và dây trung tính (N).
>>>/ Xem thêm: RCBO là gì
Phân theo đường cong đặc tính của tải
- MCB loại B: Có tác động ngay lập tức khi dòng điện đạt 3 – 5 lần định mức của thiết bị. MCB loại B thường được sử dụng cho tải điện trở, điện cảm nhỏ. Nó thích hợp cho các chuyển mạch đột biến nhẹ.nên phù hợp trong các hộ gia đình và quy mô sản xuất nhỏ.
- MCB loại C: Thiết bị tác động ngay lập tức khi dòng điện đạt 5 – 10 lần định mức của nó. MCB loại C thích hợp cho các tải cảm ứng nhỏ với mức chuyển mạch đột biến cao. Ví dụ như động cơ nhỏ và bóng đèn huỳnh quang. Loại này thường được sử dụng ở những khu vực có dòng điện cao.
- MCB loại D: Tác động ngay lập tức khi dòng điện đạt 10 – 20 lần định mức của thiết bị. Loại này được sử dụng cho các tải cảm ứng cao với điện xâm nhập thường xuyên. Điển hình như động cơ lớn, máy biến áp, máy hàn và các trạm tích điện UPS, thường thấy trong môi trường công nghiệp.
- MCB loại MA: Loại này tác động ngay lập tức khi dòng điện đạt 12 lần định mức. MCB loại MA thường được sử dụng để bảo vệ động cơ có dòng khởi động cao.
- MCB loại K: MCB loại K tác động ngay lập tức khi dòng điện đạt 8 – 12 lần định mức. Thiết bị thường được sử dụng để bảo vệ động cơ có dòng khởi động cao và các tải cảm ứng.
- MCB loại Z: MCB tác động ngay lập tức khi dòng điện đạt 2 – 3 lần định mức. Thiết bị rất nhạy cảm với hiện tượng ngắn mạch và thường được dùng để bảo vệ thiết bị bán dẫn.
Lưu ý khi chọn MCB
Khi lựa chọn thiết bị MCB, bạn cần chú ý một số điều sau đây:
- Nên chọn thiết bị có dòng định mức khoảng 125% dòng tải. Giá trị này phải thấp hơn khả năng mang dòng của hệ thống điện và cao hơn hoặc bằng với dòng tải tối đa.
- Nên chọn MCB có giá trị 6kA cho hệ thống điện dân dụng và trên 10kA đối với hệ thống điện công nghiệp.
- Lựa chọn MCB phù hợp với loại tải như loại B, C, D, hoặc K. Điều này còn tùy thuộc vào tính chất của thiết bị điện.
Như vậy, việc hiểu rõ về MCB là gì là rất cần thiết. Nó sẽ giúp người sử dụng đảm bảo an toàn cho hệ thống điện của chính mình. Sự lựa chọn đúng đắn và cẩn thận trong việc lựa chọn và sử dụng MCB góp phần bảo vệ thiết bị, nâng cao hiệu suất cho hệ thống điện.
